Według najnowszego raportu Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska w pierwszej dziesiątce miast o najgorszej jakości powietrza w Europie znalazły cztery miasta z województwa śląskiego: Gliwice, Zabrze, Sosnowiec i Katowice. 

Obliczono, że liczba dni w roku, podczas których przekraczany jest limit stężenia tlenków węgla i dwutlenku siarki w tych miastach sięga aż 124 dni. W Polsce więcej dni z „zanieczyszczonym powietrzem” ma Kraków i Nowy Sącz, a w całej Europie jeszcze tylko cztery bułgarskie miasta.

 

Informacje te są potwierdzeniem diagnozy stanu ochrony powietrza w naszym regionie, która określona została już podczas majowej konferencji dla samorządowców w Katowicach pt. „ Poprawa jakości powietrza – szansą rozwoju regionu”. Zorganizował ją Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pod patronatem Ministra Gospodarki. Stwierdzono wówczas, że ok. 40 procent zanieczyszczeń powietrza w całym kraju koncentruje się właśnie w woj. śląskim. To powoduje, że na tle innych państw Europy Polska jawi się wciąż jako epicentrum zanieczyszczenia atmosfery. 

Efektem m.in. tej konferencji było włączenie do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 - 2020 najnowszej inicjatywy Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, dotyczącej wsparcia dla systemowych działań ograniczających niską emisję w konurbacji śląsko – dąbrowskiej i służących podniesieniu efektywności energetycznej oraz zwiększeniu udziału odnawialnych źródeł energii w produkcji energii cieplnej na obszarach wysoko zurbanizowanych. Projekt tego programu Ministerstwo Rozwoju Regionalnego uwzględniło na pierwszym miejscu wśród dużych projektów z zakresu sektora energetyki. 

Zgodnie z nim, na terenach o dużych skupiskach budynków w centralnej części konurbacji śląsko - dąbrowskiej będą dofinansowane, ze środków unijnych, kompleksowe- uzasadnione ekologicznie, energetycznie i ekonomicznie- inwestycje służące likwidacji niskiej emisji, tak aby w maksymalnym stopniu ograniczyć na tym obszarze niską emisję. 

Wsparcie, ze środków Unii Europejskiej, otrzymać mają w szczególności zadania mające na celu głęboką termomodernizacja budynków mieszkalnych wielorodzinnych oraz budynków użyteczności publicznej wraz z budową lub przebudową wewnętrznych instalacji odbiorczych ciepła i likwidacją dotychczasowych przestarzałych źródeł ogrzewania. 

Liczyć na dofinansowanie mogą też przedsięwzięcia umożliwiające zastosowanie odnawialnych źródeł energii wspomagających produkcję ciepła, a także budowę sieci ciepłowniczych oraz współpracujących z tymi sieciami urządzeń. Przewidziano także wparcie dla przebudowy i rozbudowy źródeł wytwarzających ciepło dostarczane do sieci poprzez zastosowanie technologii wysokosprawnej kogeneracji i/lub OZE.

Beneficjentami programu będą właściciele nieruchomości tj. gminy, wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe, przedsiębiorstwa ciepłownicze, organy władzy publicznej, organy policji, straży pożarnej, państwowe szkoły wyższe, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, organizacje pozarządowe, kościoły, kościelne osoby prawne i ich stowarzyszenia a także inne związki wyznaniowe.

Głównym kryterium przystąpienia do Programu będzie podejście systemowe i skoordynowane działań w obrębie zgłoszonych zadań przez odbiorców i dostawców ciepła. Podstawą zaś realizacji poszczególnych zadań będzie opracowanie przez gminy strategii niskoemisyjnych. Kryteriami decydującymi o przyznaniu dofinansowania będzie kompleksowe i systemowe podejście odbiorców i dostawców ciepła do zadań przewidzianych w gminnej strategii niskoememisyjnej, a także efektywność ekonomiczna, energetyczna oraz ekologiczna planowanych przedsięwzięć. Pod uwagę będzie brany również stopień zaawansowania realizacji zadania, a w szczególności gotowość do realizacji (techniczna, instytucjonalna i finansowa) wszystkich beneficjentów na obszarze zadania.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska, który zadeklarował gotowość pełnienia funkcji Instytucji Wdrażającej ten program przy współpracy z Wydziałem Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.